2022-03-21

Budowa i elementy wyposażenia wózka widłowego

Wózek widłowy to pojazd niezbędny do prowadzenia prac magazynowych. Poszczególne modele różnią się konstrukcją, dlatego mogą być wykorzystywane niemal we wszystkich magazynach, a nawet do prowadzenia różnorodnych prac budowlanych. Ze względu na popularność pojazdów, warto lepiej poznać te maszyny. Przedstawiamy najważniejsze elementy budowy wózka widłowego i części wspólne charakterystyczne dla pojazdów tego typu.

Wózek widłowy – podstawowy pojazd do prac magazynowych

Sprawny transport materiałów pomiędzy oddziałami firmy jest jednym z najważniejszych elementów polityki logistycznej w przedsiębiorstwie. W wielu miejscach niemożliwe jest przeniesienie towaru czy produktów siłą ludzkich mięśni, dlatego stosuje się odpowiednie pojazdy. Najbardziej uniwersalnym z nich jest wózek widłowy, czyli pojazd stworzony właśnie z myślą o pracy magazynowej.

Wózki mają bardzo uniwersalne zastosowanie i mogą być wykorzystywane do rozładunku, załadunku, a także transportu materiałów pomiędzy magazynami. Spora nośność i możliwość wyposażenia wózka w odpowiedni osprzęt pozwalają na zastosowanie go do wielu dodatkowych prac, nie tylko o charakterze magazynowym. Ponadto, możliwość pracy wewnątrz budynku i na zewnątrz, a także niewielkie koszty utrzymania sprawiają, że wózki należą do podstawowych maszyn stosowanych w pracach magazynowych.

Budowa wózka widłowego – najważniejsze elementy

Wózki widłowe stanowią różnorodną grupę maszyn, które charakteryzują się niejednakową budową i rozmiarami. Jednak analizując maszyny, można wyszczególnić szereg elementów, które są wspólne dla większości wózków. Warto przypomnieć sobie te części, ponieważ dotyczy ich jedno z najważniejszych pytań zadawanych przyszłym operatorom na wszystkich egzaminach kwalifikacyjnych. Przypomnienie przyda się też wytrawnym operatorom, którzy na co dzień nie zwracają uwagi na te elementy.

Do najważniejszych elementów budowa wózka widłowego jezdniowego należą:

• rama – element nośny, na którym osadzona jest cała budowa wózka widłowego i wszystkie akcesoria, a także zespoły;
• koła napędowe – akcesoria odpowiedzialne za przenoszenie napędu, najczęściej ulokowane na przedniej osi, większe od tylnych i nieskrętne;
• koła skrętne – ulokowane w tylnej części wózka, odpowiedzialne za zmianę kierunku jazdy. Taki układ kół ułatwia manewrowanie w wąskich przestrzeniach i na małych powierzchniach;
• fotel operatora – punkt sterowania ulokowany w centralnym miejscu i zapewniający dobrą widoczność;
• pokrywa silnika – zabezpiecza jednostkę napędową przed zanieczyszczeniem i czynnikami atmosferycznymi;
• przeciwwaga – ulokowana po przeciwnej stronie od masztu, z reguły w tylnej części pojazdu, zapobiega przewróceniu się pojazdu podczas przewożenia znacznych obciążeń;
• karetka – płyta czołowa, która stanowi bazę dla mocowania wideł i chroni mechanizm podnoszenia przed uszkodzeniem w wyniku zsuwających się obciążeń;
• widły – akcesoria robocze przeznaczone do przenoszenia towarów. Przystosowane są przede wszystkim do transportu palet, jednak można wyposażyć je w inny osprzęt, a ich rozstaw najczęściej polega regulacji;
• maszt – element konstrukcyjny, który jest odpowiedzialny za podnoszenie karetki z obciążeniem w osi pionowej, a także w niewielkim zakresie w poziomie. Budowa masztu wózka widłowego może mieć wysokość nawet kilku metrów.

Dodatkowym elementem ulokowanym na przeciwwadze może być obudowa butli gazowej do wózka widłowego. Takie akcesoria montowane są w większości pojazdów wyposażonych w silniki spalinowe. W alternatywnych pojazdach elektrycznych stosowane są akumulatory, które także mocuje się w tym miejscu.

Najważniejsze układy w wózkach widłowych i ich funkcjonowanie

Wszystkie wymienione elementy to części widoczne, na które można wskazać, obserwując pojazd z zewnątrz. Tymczasem pracę maszyny umożliwiają podzespoły schowane wewnątrz pojazdu. Tworzą one zamknięte układy, które odpowiadają za poszczególne funkcje tego pojazdu. Do najważniejszych należą:

• układ napędowy – podstawowy układ stosowany we wszystkich pojazdach, odpowiedzialny za za poruszanie całej maszyny, a także uruchomienie pozostałych układów;
• układ przeniesienia napędu – odpowiedzialny za przenoszenie napędu z silnika na koła jezdne i poruszanie pojazdu w wybranych kierunkach;
• układ hydrauliczny – wykorzystuje właściwości cieczy zamkniętej w układzie do przenoszenia obciążeń. Budowa układu hydraulicznego wózka widłowego z reguły związana jest z układem podnoszenia i zasila siłowniki;
• układ podnoszenia – wszystkie elementy odpowiedzialne za przenoszenie ciężaru towaru, za zatem maszt, widły, karetka i łańcuchy;
• układ kierowniczy – umożliwia sterowanie osią kół skrętnych i manewrowanie po powierzchniach magazynowych;
• układ hamulcowy – montowany w każdym pojeździe i odpowiedzialny za bezpieczeństwo. W niektórych wózkach może być wyposażony w dodatkowe blokady, które aktywują się automatycznie w przypadku przeciążenia maszyny;
• układ elektryczny – zasilany z akumulatorów lub alternatora, jest odpowiedzialny za obsługę oświetlenia, klaksonu i innych elementów elektrycznych.

Niektóre wymienione układy są ze sobą zintegrowane i współpracują automatycznie w czasie pracy operatora. Ma to miejsce przy budowie układu podnoszenia wózka widłowego i współpracującym z nim układem hydraulicznym.

Elementy wyposażenia wózka widłowego

Wózki widłowe są pojazdami o bardzo uniwersalnym zastosowaniu i w ramach jednego magazynu można stosować je do wielu różnorodnych zadań. Jednak w niektórych obiektach i zakładach konieczne jest wyspecjalizowanie wózka i przystosowanie go do prowadzenia konkretnych zadań. Jednym ze sposobów na to jest wyposażenie go w odpowiedni osprzęt roboczy.

Podstawowym elementem wyposażenia wózków są widły, które montuje się standardowo w nowych pojazdach. Przeznaczone są głównie do przenoszenia palet, jednak możliwość regulacji ich rozstawu pozwala na prowadzenie rozmaitych prac. Przy przewożeniu szczególnych towarów na widły mogą być nakładane dodatkowe akcesoria jak przedłużki, czy łączniki. Dodatkowo do ramy płyty czołowej można mocować szekle i pasy transportowe.

Nieco mniejszą popularnością w wózkach cieszą się łyżki i czerpaki. Przeznaczone są głównie do robót ziemnych, przenoszenia produktów sypkich czy odśnieżania. Różnią się kształtami i rozmiarami, co ułatwi dostosowanie elementu do charakteru prowadzonych zadań. W niektórych pracach na wysokości wykorzystywane są platformy robocze mocowane do wózków. Przydają się także specjalistyczne wysięgniki i chwytaki, najczęściej wykonywane na indywidualne zamówienie.

Znajomość budowy wózka widłowego elektrycznego czy spalinowego jest przydatna nie tylko przy egzaminie UDT. Podstawowe terminy i określenie położenia poszczególnych zespołów będą przydatne w czasie serwisowania czy nawet użytkowania pojazdu. Zatem przypomnienie niektórych pojęć może przydać się pracownikom mającym egzaminy już dawno za sobą.