2021-07-13

Czym są maszty do wózków widłowych i jakie są ich rodzaje?

W tym artykule przedstawiamy zbiór podstawowych informacji o masztach w wózkach widłowych - jakie są i jak dobrać odpowiedni rodzaj, oraz jak kontrolować ich stan techniczny. Wiedza ta może być bardzo przydatna zarówno przy wyborze nowego wózka, jak i przy krótkoterminowym wynajmie wózka widłowego, z przeznaczeniem na wykonanie określonego projektu.

Maszty do wózków widłowych montowane są w każdej maszynie, która służy do podnoszenia ładunku, więc mają je na wyposażeniu wózki takie jak:

• Wózki widłowe terenowe
• Wózki czołowe (o zasilaniu elektrycznym, gazowym oraz spalinowym)
• Wózki paletowe elektryczne lub ręcznie prowadzone
• Wózki widłowe wysokiego składowania
• Przegubowe wózki widłowe

Każdy w wymienionych typów maszyn musi być wyposażony w taki rodzaj masztu do wózka widłowego, który będzie najkorzystniejszy do jego parametrów i przeznaczenia - np. rodzaju wykonywanej pracy, udźwigu czy też budowy maszyny.

Rodzaje masztów stosowanych w wózkach widłowych

Budowa masztu wózka widłowego różni się w zależności od jego typu. Pośród rodzajów masztów wymienia się trzy główne typy:

• Maszt SIMPLEX – podstawowy i najprostszy rodzaj pojedynczego masztu umieszczonego centralnie. Ten typ jest najczęściej spotykany i wykorzystywany w maszynach o stosunkowo niewielkim zakresie podnoszenia maksymalnego (np. w paletowych wózkach elektrycznych);
• Maszt DUPLEX – rodzaj masztu podwójnego, w którym karetkę unosi wysuwany siłownik do masztu wózka widłowego, który jest umieszczony w ramie wewnętrznej maszyny. Ten typ spotykany jest w maszynach do obsługiwania regałów o średniej wysokości;
• Maszt TRIPLEX – jest to najwydajniejszy i najbardziej złożony typ masztu, stosowany w maszynach z wysokim podnoszeniem maksymalnym. Rodzaj ten wyposażony jest w dwie ramy wewnętrzne, co pozwala na osiągniecie maksymalnych możliwości podnoszenia ładunków na dużych wysokościach.

Dobór odpowiedniego typu masztu do wózka widłowego

Decydując się na nowy maszt do wózka widłowego, trzeba zwrócić uwagę na parę ważnych kwestii. Pierwszą jest oczywiście typ oraz model maszyny, w której ma zostać on zainstalowany. Głównie są to różnego rodzaju wózki, ale stosować można też maszt wózka widłowego do ciągnika lub innych maszyn.

Równie istotnymi kryteriami w wyborze masztu wózka widłowego są wymagania oraz praca, które będą realizowane danym sprzętem – tyczy się to głównie maksymalnej wysokości podnoszenia ładunków oraz ich masy. Celem obliczenia wymaganej wysokości podnoszenia, trzeba do najwyżej położonej sekcji składowania (czyli półki regału najwyżej położonej na której to będzie odbywało się składowanie ładunku) doliczyć wartość około 20cm. Taki zapas pozwala na wykonywanie czynności związanych z rozmieszczaniem lub pobieraniem ładunków z półki regału bez obawy o to, czy wystarczy wysokości do podnoszenia.

Następną istotną kwestią, której często zdarza się nie uwzględnić podczas składania zamówienia na wózek, jest wysokość pomieszczeń gdzie na co dzień ma pracować urządzenie. Pomimo tego, że podczas przejazdu wózki przemieszczają się ze złożonymi masztami, trzeba uwzględnić, że także w tej konfiguracji maszt wózka widłowego zajmuje dosyć dużo miejsca. Wózek widłowy musi się poruszać po drogach transportowych bez jakichkolwiek przeszkód i problemów.

Jak sprawdzić czy maszt wózka widłowego funkcjonuje prawidłowo?

Podobnie jak w przypadku innych elementów wózka widłowego, tak i w przypadku masztu może dojść do jego zużycia lub uszkodzenia, co w rezultacie powoduje konieczność wymiany masztu. Na co więc warto zwrócić uwagę podczas kontroli stanu technicznego masztu wózka widłowego? Aby skontrolować poprawność funkcjonowania masztu należy unieść na widłach na wysokość około 25 cm ciężar o masie takiej samej jak dopuszczalny udźwig danej maszyny. W przypadku właściwie działających elementów układu hydraulicznego, widły którymi podjęto taki ładunek nie powinny osuwać się (opadać) szybciej niż 1cm na 60 sekund.

Wskazane jest także, aby kontrolować co konkretną, określoną przez konserwatora ilość motogodzin urządzenia poniższe parametry:

• szczelność siłowników do masztu wózka widłowego;
• stan techniczny rolek;
• ciągłość połączeń sztywnych (np. czy spawy nie mają pęknięć);
• czy maszyna nie emituje metalicznych, innych niż typowe dźwięków w trakcie opuszczania lub podnoszenia ciężaru na widłach;
• czy maszyna bez problemu jednostajnie unosi ciężar na maksymalną dopuszczalną wysokość;
• czy karetka i maszt nie posiadają uszkodzeń, odkształceń lub wgnieceń.

Powody usterek w masztach wózków widłowych

Istnieje dużo możliwych źródeł awarii w maszcie wózka widłowego. Do najczęstszych należą te, które są następstwem naturalnego zużycia się części po wykonaniu określonej ilość cyklów pracy. Usunięcie takiej awarii następuje poprzez wymianę zużytego elementu na nowy. Wymiana całego masztu może być natomiast następstwem złego użytkowania maszyny, głównie przez transport lub unoszenie ciężaru, który przekracza dopuszczalny udźwig. Kolejną przyczyną, która zmusza do wymiany masztu w wózku widłowym może być jego odkształcenie lub uszkodzenie mechaniczne. Choć te zdarzenia nie należą do częstych, warto ich uniknąć. Uszkodzenia tego typu zazwyczaj są powodowane przez:

• przewożenie ładunków o masie przekraczającej udźwig maksymalny;
• niebezpieczną eksploatację wózka widłowego;
• nieodpowiednie przeszkolenie operatora w zakresie bezpiecznych zasad poruszania się wózkami widłowymi;
• brak uprawnień niezbędnych do obsługi wózków widłowych, a co za tym idzie odpowiedniej wiedzy praktycznej i teoretycznej;
• całkowity brak lub niskie doświadczenia operatora w zakresie użytkowania wózków widłowych;
• nieodpowiednie oznakowania niskich przejazdów, niebezpiecznych zakrętów czy łuków lub braki w oznaczeniu i określeniu zagrożeń w strefie poruszania się wózka widłowego.

Każde uszkodzenie masztu wózka widłowego lub zauważenie jego nieprawidłowego działania powinno zostać niezwłocznie zgłoszone bezpośredniemu przełożonemu, osobie konserwującej lub serwisowi wózków widłowych. Dzięki temu możliwa jest szybka ocena stopnia zaawansowania uszkodzenia i sprawne usunięcie usterki.

Wolny skok w wózku widłowym – czym jest?

Funkcja wolnego skoku w wózku widłowym umożliwia uniesienie ładunku do określonej wysokości bez podnoszenia masztu. W przypadku pracy na niewielkiej, ograniczonej przestrzeni lub w sytuacji licznych przejazdów przez niskie bramy, drzwi i przepusty, funkcja ta jest bardzo przydatna i pozwala na pełne korzystanie z funkcjonalności wózka widłowego.

Należy jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach (np. masztu triplex z wysokim podnoszeniem) taka funkcja może ograniczyć przednie pole widzenia operatora. Opcja wolnego skoku znajduje najlepsze zastosowanie w przypadku załadunku i rozładunku naczep siodłowych.

Wykorzystanie masztów w wózkach widłowych

Dla każdego wózka widłowego maszt jest podstawowym elementem, który definiuje jego użytkowość i bez którego nie pełni on swoich funkcji. Najistotniejszą kwestią jest zachowanie pełnej sprawności masztu, co pozwoli na bezpieczną i wydajną pracę. W razie najmniejszej wątpliwości co do stanu technicznego wózka lub masztu, należy skontaktować się z odpowiednim serwisem wózków widłowych. Także wszyscy aplikujący na kierowcę wózka widłowego warto aby uwzględnili fakt, że podczas egzaminu UDT część zagadnień dotyczy właśnie wiedzy na temat stosowanych masztów wózków widłowych.

Jeśli jesteś zainteresowany zakupem lub wynajmem wózka widłowego zapraszamy do kontaktu i zapoznania się z naszą ofertą.