2022-04-07

Kompletacja zamówień – metody, rodzaje. Jak usprawnić proces?

Dzięki optymalizacji procesu kompletacji zamówień możemy wygenerować odczuwalne dla całego przedsiębiorstwa oszczędności. Najważniejszym celem usprawnień jest maksymalne ograniczenie przemieszczanie się pracownika po magazynie, a tym samym skrócenie czasu potrzebnego na skompletowanie zamówienia. Szacuje się bowiem, że we w cyklu funkcjonowania i pracy zarówno małych magazynów, jak i dużych centrów dystrybucyjnych jest to proces, który pochłania ponad połowę wszystkich kosztów operacyjnych. Jak więc usprawnić i poprawić wydajność procesu? Zacznijmy od początku.

Jak ważna jest kompletacja zamówień

Ta pozornie prosta czynność jest uzależniona od sposobu składowania towarów, automatyzacji przedsiębiorstwa oraz pracy magazyniera czy operatora. Sama kompletacja zamówień jest procesem złożonym, polega na wyszukaniu i pobraniu zamówionych przez klienta produktów ze strefy magazynowej, następnie skompletowaniu i spakowaniu zamówienia, które ostatecznie trafia do wysyłki.

Kompletacja może być realizowana na wiele sposobów. Najprostszym z nich jest praca operatora, który przemieszcza się po obiekcie, zbierając zamówione towary. Natomiast te najbardziej zaawansowane centra logistyczne opierają się na systemach w pełni zautomatyzowanych.

Podsumowując, kompletacja zamówień jest to szereg operacji w procesie magazynowania, których finalnym rezultatem ma być skompletowane zamówienie zgodnie ze specyfikacją ilościową i asortymentową.

Różnice między kompletacją w magazynie a kompletacją w punkcie sprzedaży

W przypadku kompletacji w magazynie logistycznym niezależnie od sposobu dystrybucji (B2B czy B2C) skompletowany towar trafia do miejsca dostawy. Natomiast w przypadku kompletacji w punkcie sprzedaży to operator magazynu bądź sprzedawca jest zobowiązany do przygotowania towaru i dostarczenia go do ostatecznego odbiorcy.

Kompletacja towarów w magazynie jest więc rozwiązaniem dla dużych sklepów internetowych czy centrów dystrybucyjnych producentów, które nie mają swoich własnych sklepów i polegają na sieci dystrybutorów. Spakowany towar jest dostarczany przez pośrednika, czyli firmę transportową, dlatego ważne jest sprawne kompletowanie zamówień oraz przygotowanie i zabezpieczenie przesyłki. Natomiast w przypadku kompletacji w sklepie, to sklep odpowiedzialny jest nie tylko za skompletowanie, ale i za dostarczenie zamówienia do zamawiającego.

Metody kompletacji „człowiek do towaru” lub „towar do człowieka”

Metodę kompletacji wybiera się na bazie profilu prowadzonej działalności, możliwości wyposażenia i przygotowania przestrzeni magazynowej. Wybierając metodę człowiek do towaru, należy mieć świadomość, jak ważne jest, aby pracownik był odpowiednio przeszkolony, precyzyjny i dysponował najlepszymi możliwymi narzędziami pracy. W tej metodzie kompletacji to właśnie pracownik przygotowuje kompletne zamówienie, przemieszczając się po magazynie w celu pobrania zamówionego towaru. Najważniejsze obszary możliwej optymalizacji procesu w metodzie człowiek do towaru to:

1. Precyzyjne przygotowanie stref, sekcji w magazynie.
2. Oznakowanie półek lub regałów.
3. Widoczne oznaczenie produktu za pomocą kodu kreskowego lub ciągu liczb.

Najtańszą i najpopularniejszą metodą stosowaną w niewielkich magazynach jest „pick and pack” – magazynier na podstawie wydrukowanej listy zamówień pobiera produkty do konkretnego zamówienia, jednocześnie przewożąc je do wyznaczonej strefy pakowania. Bardziej zaawansowane metody wymagają odpowiednich nakładów finansowych, zaplanowania powierzchni magazynowej i nowoczesnego wyposażenia. Są to „put to light” i „pick by light” – operatorzy wózków mają dostęp do nowoczesnych podświetlanych ekranów, które wskazują miejsce, gdzie znajduje się towar lub systemu lampek, które zapalają się w miejscu, w którym znajdują się artykuły do skompletowania. W najnowocześniejszych centrach logistycznych stosuje się już terminale radiowe czy kompletację głosową.

W metodzie kompletacji towar do człowieka przy zastosowaniu środków transportu wewnętrznego możliwy jest automatyczny przepływ produktów ze strefy magazynowej wprost do miejsca kompletacji. Proces ten odbywa się przy pomocy wyspecjalizowanych robotów, które przekazują wybrane produkty do miejsca wysyłki lub linii transportowych, które przekazują produkt do określonych stref.

Proces kompletacji zautomatyzowanej sprawdza się w przypadku dużych magazynów ze względu na wysokie koszty zautomatyzowania poszczególnych elementów na etapie wyposażenia magazynu. Mówimy tu o dynamicznych półkach i regałach, terminalach elektronicznych, które umożliwiają bezbłędne zlokalizowanie miejsca pobrania towaru i miejsca, w którym będzie pakowane do wysyłki. Konieczne są również narzędzia wspomagające wewnętrzny transport towaru, takie jak np. specjalnie dostosowane wózki.

Rodzaje kompletacji – pozioma czy pionowa?

W pełni zautomatyzowane magazyny potrzebują przede wszystkim kompatybilnych, systemowych rozwiązań, zwłaszcza na etapie przygotowania i złożenia zamówienia. W przypadku mniejszych magazynów i centrów logistycznych podstawą wyposażenia są wózki widłowe. W magazynach zamkniętych stosuje się głównie wózki z napędem elektrycznym, na zewnętrznych terenach można wspomagać się wózkami spalinowymi. Nie tylko sam rodzaj magazynu ma znaczenie, ważne jest, w jaki sposób odbywa się kompletacja towaru.

Kompletacja pozioma ma miejsce wtedy, gdy wszystkie towary w magazynie są dostępne z poziomu podłogi. Niestety, na ten sposób składowania mogą sobie pozwolić nieliczne branże. W przypadku rozbudowanego asortymentu i wielu gatunków, rodzajów towaru, powierzchnia magazynu musiałaby być niewspółmiernie duża. Plusem jest fakt, że do obsługi tego typu magazynu wystarczą proste i tanie rozwiązania, takie jak wózek paletowy elektryczny lub ręczny. Wózki tego typu oferują szybki transport ładunków w magazynach, które powierzchniowo są dosyć rozległe. Przy organizacji stref w takim magazynie towary o wysokim stopniu rotacji powinny być ulokowane jak najbliżej strefy pakowania i wysyłki.

W przypadku kompletacji pionowej powierzchnia składowania znajduje się na całej wysokości regałów. Aby zoptymalizować czas kompletacji, towary najszybciej rotujące planujemy na wysokości, która umożliwi sprawny i szybki dostęp, bez konieczności stosowania wysięgników wysokościowych. Najczęściej wykorzystywane w centrach logistycznych są regały paletowe, a do ich obsługi stosuje się wózki widłowe elektryczne lub wózki widłowe wysokiego składowania. Bardzo wygodnym rozwiązaniem w przypadku kompletacji pionowej (oraz towarów niewymagających pakowania całych palet), są wózki do kompletacji.

Optymalizacja kompletacji – wyzwanie dla menedżera

Czas to pieniądz – we współczesnym handlu kluczem do sukcesu jest spełnienie oczekiwań najbardziej wymagających klientów, a czas realizacji zamówienia daje przewagę konkurencyjną w każdej branży. W optymalizacji procesu kompletacji w magazynie walczymy też o wymierne oszczędności dla przedsiębiorstwa. O czym więc pamiętać, planując i organizując pracę magazynu czy też centra logistycznego? Oto najważniejsze kwestie:

• aranżacja optymalnej przestrzeni magazynowej,
• ergonomiczne rozmieszczenie regałów,
• wybór systemu przechowywania, podział magazynu na strefy i oznakowanie regałów,
• najlepsze urządzenia do komunikacji wewnętrznej,
• optymalizacja rotacji stanów magazynowych.

Analiza wszystkich tych czynników pozwoli na kompleksowe usprawnienie pracy magazynu. Począwszy od planu pomieszczeń magazynowych poprzez wyposażenie go w regały i odpowiednio dobrane wózki magazynowe aż do systemów zarządzania stanami – na każdym etapie można znaleźć obszary możliwe do poprawy funkcjonowania magazynu.