2021-10-29

Rodzaje magazynów i specyfika poszczególnych obiektów

Magazynowanie jest jednym z ważnych ogniw całego procesu logistycznego. Bez niego niemożliwe jest płynne gospodarowanie zasobami w przedsiębiorstwach handlowych, produkcyjnych, a także usługowych. Różnorodne zapotrzebowanie i warunki techniczne sprawiają, że można wyodrębnić rozmaite rodzaje magazynów. Prezentujemy najważniejsze typy konstrukcji i kryteria ich podziału.

Cechy i funkcje magazynów

Magazyn to miejsce czasowego składowania zasobów, dóbr materialnych, produktów, półproduktów lub towaru. Choć magazynowanie jest procesem generującym koszty, z punktu widzenia całego procesu logistycznego okazuje się niezastąpione. Magazyny stanowią bufor pomiędzy wydolnością poszczególnych procesów w łańcuchu produkcji lub dostaw. To dzięki magazynowaniu poszczególne procesy nie muszą być wstrzymywane z powodu niewydolności poprzednich. Dlatego tego typu obiekty mają ogromny wpływ na ostateczny bilans przedsiębiorstwa.

Dla łatwiejszego poznania sposobów wykorzystania tych powierzchni zastanowimy się, jakie są cechy i funkcje magazynów. Prezentowane podziały są bardzo elastyczne i często funkcje poszczególnych obiektów przeplatają się ze sobą. Analizując poszczególne rodzaje magazynów, postaramy się też wskazać, jakie cechy powinny mieć wózki podnośnikowe w nich stosowane.

Rodzaje magazynów - podział z uwagi na stopień mechanizacji

Każdy magazyn musi być skonstruowany w taki sposób, żeby umożliwić w miarę swobodne pobieranie i dostarczanie towarów. Jednak warunki w obiekcie i rodzaj przechowywanych materiałów mogą skłonić inwestora do zamontowania w obiektach pewnych udogodnień. W związku z tym można wyróżnić następujące typy magazynów:

• niezmechanizowany - wszystkie prace wykonywane są ręcznie;
• zmechanizowany - część procesów realizują maszyny, a pozostałe wykonywane są ręcznie;
• zautomatyzowany - czynnik ludzki jest minimalny i większość prac wykonują maszyny.

Ten podział nie jest najważniejszy, jednak pozwala nam spojrzeć z punktu widzenia wykorzystania w nich wózków widłowych. W magazynach zautomatyzowanych wózek będzie potrzebny jedynie do transportu towaru wydanego. W pozostałych obiektach wózek może mieć kluczową rolę dla ich prawidłowego funkcjonowania. Może je wspierać lub stać się główną maszyną odpowiedzialną za przyjmowanie i wydawanie towaru.

Konstrukcja obiektów - najważniejsze typy magazynów

Większości osób magazyny kojarzy się z budynkiem zamkniętym, wolnostojącym przy zakładzie produkcyjnym i służącym do składowania palet. W wielu przypadkach to wyobrażenie jest zgodne z prawdą, jednak nie zawsze. Dla łatwiejszego przybliżenia pojęcia magazynu i wskazania charakteru tego obiektu podział magazynów warto rozpocząć od typu ich konstrukcji.

Magazyn otwarty

Jest to obiekt przeznaczony do przechowywania towarów odpornych na czynniki atmosferyczne. Najczęściej tym pojęciem określany jest plac zaadaptowany na składowisko materiałów lub wydzielona część parkingu. Może być ogrodzony płotem, zasiekami, albo własną konstrukcją, jak w przypadku zbiorników. Niezależnie od sposobu wykończenia, obiekt otwarty jest najtańszy w eksploatacji.

Otwarta przestrzeń pozwala na zastosowanie wózków spalinowych do obsługi magazynu. Nie ma tu obaw o zamknięcie spalin wewnątrz obiektu, czy nadmierny hałas. Z kolei nierówna powierzchnia skłania do wyboru wózków o charakterze terenowym.

Magazyn zamknięty

To najdroższy w eksploatacji rodzaj obiektów, który stanowią zamknięte hale lub wydzielone części budynków. Magazyn zamknięty charakteryzuje się całkowitym zabezpieczeniem przed czynnikami atmosferycznymi przechowywanego towaru. Z uwagi na lokalizację można wymienić magazyny nadziemne i podziemne.

Magazyn zamknięty wymaga zastosowania pojazdów zasilanych elektrycznie, czyli akumulatorowych. Poza ograniczeniem emisji spalin są to także pojazdy pracujące ciszej od spalinowych. Warto rozważyć inwestycję w pojazdy mniejsze, które z łatwością przejadą przez drzwi prowadzące do magazynu. Mogą tu być potrzebne bardzo zwrotne wózki sterowane ręcznie.

Magazyny półotwarte

To obiekty, które mają zadaszenie, a często także od jednej do trzech ścian bocznych. Służą do przechowywania produktów, które nie są odporne na intensywne działanie czynników atmosferycznych, jednak wytrzymują skrajne temperatury, wiatr czy wilgotność. Często do takich magazynów trafiają towary wymagające wentylacji.

W obiektach typu półotwartego można stosować wózki z napędem spalinowym, a jeśli znajdują się w pobliżu budynków, także elektryczne. Kluczowe jest tu dopasowanie wysokości masztu do wymiarów bramy wjazdowej oraz dachu obiektu.

Sposób składowania produktów

Pozostańmy jeszcze chwilę przy wysokości obiektów magazynowych. Kolejna klasyfikacja dotyczy wysokości składowanych materiałów. Prezentowane typy magazynów mieszczą się w umownych granicach tworzonych w oparciu o rady ekspertów, a nie powszechnie obowiązujące przepisy. Mimo tego można wyróżnić następujące obiekty magazynowe:

• niskiego składowania - towar umieszczony jest do wysokości 4,2 metra;
• średniego składowania - magazyny, w których składowanie prowadzone jest do wysokości ponad 4,2 metra, jednak nie wyżej niż 7,2 metra;
• wysokiego składowania - w takich pomieszczeniach górna granica składowania materiału jest powyżej 7,2 metra.

Dobierając odpowiedni wózek do konkretnego typu magazynu, konieczna jest ocena maksymalnego wysięgu masztu. Warto wziąć pod uwagę także maksymalną wagę towaru, jaki może być dźwigany przy takim wysięgu. Może się okazać, że przy wysokich obiektach konieczne będzie zastosowanie specjalistycznych wózków lub częściowa automatyzacja.

Podział magazynów z uwagi na rodzaj przechowywanych produktów

Konstrukcje magazynów są jednym z kryteriów podziału, jednak obiekty można podzielić także z uwagi na przechowywane w nich produkty. Nie jest to podział stały, ponieważ zmiana zawartości sprawia, że magazyn trafia do innej grupy. Tu także trudno wskazać konkretne kryteria wyboru wózków. Jak w każdym przypadku, należy zwrócić uwagę na ciężar przechowywanego towaru, a także gabaryty opakowań i możliwość dojazdu do miejsca składowania. Wymieniamy następujące typy przechowywanych produktów:

• jednostki przeładunkowe - towar umieszczony w opakowaniach, na paletach lub w kontenerach i składowany w taki sposób, aby możliwa była ich swobodna dystrybucja;
• towary sypkie - najczęściej dotyczy magazynów kruszyw budowlanych czy soli, a materiał przechowywany jest luzem lub w silosach;
• towary płynne - zbiorniki przemysłowe, w których gromadzone są substancje płynne. Mogą być konstrukcją stałą lub dającą możliwość transportu jak zbiorniki na paliwa ciekłe.

Podział ze względu na funkcje magazynów

Specjaliści powszechnie dokonują też podziałów, biorąc pod uwagę funkcję, jaką pełni dany obiekt. Jest ona związana ściśle z charakterem firmy lub etapem, na którym prowadzi się gromadzenie zasobów.

Magazyn produkcyjny

Obiekt przeznaczony do przechowywania wyrobów, które są potrzebne do prowadzenia procesów produkcyjnych. Hale magazynowe mogą być też stosowane do składowania już wyprodukowanych wyrobów. Z uwagi na rodzaj zgromadzonego materiału można wyróżnić magazyny:

• surowców;
• półproduktów;
• wyrobów gotowych;
• odpadów;
• opakowań.

Dodatkowo czasem zakłada się magazyn techniczny, który służy do przechowywania części zamiennych lub narzędzi.

Magazyn przeładunkowy

To rodzaj powierzchni magazynowej, w której dokonuje się przeładunku materiałów. Dostarczane przez jeden transport, są następnie odbierane przez jeden lub kilka innych. Takie magazyn powstają w portach, centrach logistycznych czy stacjach węzłowych.

Magazyn dystrybucyjny

To rodzaj powierzchni magazynowej, gdzie trafiają produkty różnych firm. Następnie są one przepakowywane, montowane lub dzielone i wysyłane dalej. Magazyn dystrybucyjnynazywany jest także rozdzielczym, ponieważ to z niego wydzielane są produkty do konkretnych klientów.

Magazyn sprzedażowy

To obiekt powstający przy każdym sklepie, centrum handlowym czy punkcie sprzedaży. W nim przechowuje się towary pochodzące od dostawców. Z magazynu mogą trafić do sprzedaży detalicznej lub odbiorcy hurtowego.

Podział magazynów a dobór wózków widłowych - podsumowanie

Dobierając wózek widłowy, trzeba wziąć pod uwagę charakterystykę danego magazynu. Konieczne jest zestawianie jego cech z zapotrzebowaniem danego obiektu. Trzeba zwrócić uwagę na parametry techniczne pojazdu: nośność, zwrotność, rodzaj kół, czy sposób sterowania. Powyższy podział magazynów ułatwi ocenę, jaka maszyna będzie niezbędna do prowadzenia załadunku i rozładunku towarów. Dlatego z zakupem lub wynajmem wózka warto poczekać do zakończenia budowy.

Jeśli jesteś zainteresowany zakupem lub wynajmem wózków widłowych, zapoznaj się z naszą ofertą.